ΕΙΔΗ
Στο είδος της μέλισσας, υπάρχουν τρεις Βασικές Ομάδες, η κάθε μια από τις οποίες έχει και μερικές Φυλές. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τις μέλισσες της ανατολικής Ασίας με εκπρόσωπο τη μέλισσα την ινδική. Η δεύτερη ομάδα είναι η αφρικανική και η τρίτη ομάδα είναι η ευρωπαϊκή, που περιλαμβάνει πάνω από 10 φυλές. Οι πιο γνωστές διεθνώς είναι η Ιταλική (ligoustica) και η Γιουγκοσλαβική (Carnica), ενώ στην Ελλάδα πιο διαδεδομένη ντόπια φυλή είναι η (Cecropia) η οποία πήρε το όνομά της από τον πρώτο βασιλιά της Αθήνας Κέκροπα.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Ο Κηφήνας είναι το αρσενικό άτομο του μελισσιού. δεν έχει κεντρί , ούτε όργανα συλλογής τροφής και παραγωγής κεριού. Κύρια αποστολή του είναι η γονιμοποίηση της βασίλισσας και ζει το πολύ 2 μήνες.
Η εργάτρια είναι το μικρότερο σε μέγεθος άτομο του μελισσιού και ζει το πολύ 45 μέρες ενώ το χειμώνα μέχρι και 6 μήνες κύρια αποστολή της , είναι η ενασχόληση με όλες τις εργασίες του μελισσιού, εξού και το όνομά της
Η Βασσίλισα είναι το πιο μεγαλόσωμο άτομο του μελισσιού. Το κεντρί της το χρησιμοποιεί για να σκοτώσει τις αδελφές της βασίλισσες και σχεδόν ποτέ εναντίον του ανθρώπου. Η βασίλισσα ζει 3-5 χρόνια Πετά έξω απ’ αυτή μόνο δύο φορές στη ζωή της , μια για να γονιμοποιηθεί και μία για να σμηνουργήσει. Κύρια αποστολή της είναι η ωοτοκία και η διοίκηση του μελισσιού.
ΦΥΛΕΣ ΜΕΛΙΣΣΩΝ
Μέλισσες ορχιδέες. Οι μέλισσες Euglossine, οι οποίες και αποκαλούνται “μέλισσες ορχιδέες”, ζουν σχεδόν αποκλειστικά στην Νότια Αμερική και διαφέρουν κατά πολύ από τις μέλισσες που μας έρχονται στο μυαλό. είναι έντονα χρωματισμένα με μεταλλικά χρώματα. Οι περισσότερες είναι μοναχικές και δεν δημιουργούν κυψέλες με την παραδοσιακή έννοια.
Apis ligustica Αυτή η ιταλική φυλή προέρχεται από τη Βόρεια Ιταλία για βασιλοτροφια, είναι η ποιο όμορφη από όλες τις ράτσες.Η Λιγκούστικα είναι ασυναγώνιστη σε μεγάλες μελιτωφορίες.
Caucasica (Apis mellifera caucasica) καυκάσια. Είναι μαύρη γκρι με ελάχιστες κίτρινες ζώνες. Έχει την μεγαλύτερη προβοσκίδα από όλες τις φυλές φτάνει έως και τα 7.7 χιλιοστά και έτσι συλλέγει νέκταρ από νομές που οι άλλες φυλές δυσκολεύονται κάνει μεγάλους πληθυσμούς συλλέγει πολύ πρόπολη και είναι πολύ ευαίσθητη στη νοσεμίαση. Η Καυκάσια είναι κατάλληλη για όψιμες ανθοφορίες. Είναι μαύρη και φέρει γκρίζο χνούδι στην πλάτη και στον θώρακα.
Carnica (Apis mellifera carnica) ΚΑΡΝΙΟΛΙΚΗ. Σκουρόχρωμη μέλισσα είναι η ποιό ήρεμη μέλισσα από όλες τις φυλές ξεχειμωνιάζει με μικρούς πληθυσμούς άρα μικρή κατανάλωση τροφών. Μεγάλη αντοχή σε ασθένειες γόνου δεν χτίζει εύκολα κηρήθρες και δυσκολεύεται στις μεγάλες θερμοκρασίες ενώ η προβοσκίδα της φτάνει τα 6.8 χιλιοστά. Η κάρνικα είναι ιδανική για πρώιμες ανθοφορίες.
Χαρακτηριστικό της ειναι οτι δεν κοκκινίζει και αυτή όπως και η macedonica(Apis mellifera macedonica) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ. Μοιάζει πολύ με την καρνιολικη ο χρωματισμός της είναι αυτής σκούρος και η προβοσκίδα της φτάνει τα 6.7 χιλιοστά. Είναι ήρεμη και ήσυχη θεωρείται η ποιό ευγενική μέλισσα συλλεγει σε μακρινές αποστάσεις μεγάλη τάση για σμηνουργία μεγάλες ποσότητες προπολης είναι ευαίσθητη στη νοσεμιακή και αυτή. Η μακεδονική σμηνουργεί πάρα πολύ και αυτό είναι ίσως αποτέλεσμα που οφείλεται στην από αιώνες εκτροφή της σε κοφίνια. Χαρακτηριστικό της ειναι οτι δεν κοκκινίζει καθόλου, και ούτε φέρει κανένα κόκκινο δαχτυλίδι.
Cekropia (Apis mellifera cekropia) ΚΕΚΡΟΠΙΑ. Η κεκρόπια μέλισσα είναι η αρχαιότερη στον ελληνικό χώρο απαντάται στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας προς βορρά έως Ιωάννινα και Καλαμπακα προς νότο στην Στερεά Ελλάδα Πελοπόννησο και νησιά Σαρωνικού. Είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος από όλες τις φυλές. Είναι λεπτή με σκούρο χρώμα πυκνό τρίχωμα και προβοσκίδα που φτάνει τα 6.8 χιλιοστά. Είναι σχετικά επιθετική και έχει μεγάλες αντοχές στο χειμώνα. Καλή παραγωγή μελιού και δεν προσβάλλεται εύκολα από ασθένειες γόνου.
Η κεκρόπια είναι πολύ ανθεκτική στις ασθένειες και δεν σμηνουργεί εύκολα. Η κεκρόπια είναι η φυλή που υπήρχε παλιά στο μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας, αυθεντική ελληνική φυλή δηλαδή μαζί με την Μακεδονική. Η αρχή του τέλους της αυτόχθονης φυλής έγινε όταν προσπάθησαν οι μελισσοκόμοι να βελτιώσουν την παραγωγή τους φέρνοντας νέες φυλές. Και το οριστικό τέλος μετά το σοκ της εμφάνισης της στον ελλαδικό χώρο και την καταστροφή των μελισσιών, μπήκαν κι άλλες φυλές με αποτέλεσμα να χαθούν μια για πάντα οι αυτόχθονες φυλές.
Γιατί ναι μεν μπορεί να ήταν η κεκρόπια η κύρια φυλή που υπήρχε στην Ελλάδα αλλά είχε προσαρμοστεί στο κλίμα και στον χώρο της Ελλάδας εδώ και χιλιάδες χρόνια με αποτέλεσμα να είναι πολύ σταθερή στις αποδόσεις της, ακόμα περισσότερο δηλαδή με την νέα κεκρόπια που ήρθε στην Ελλάδα μετά το 1981 όταν οι μελισσοκόμοι προσπάθησαν να ξαναφτιάξουν τα σμήνη τους.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Ο Κηφήνας είναι το αρσενικό άτομο του μελισσιού. δεν έχει κεντρί , ούτε όργανα συλλογής τροφής και παραγωγής κεριού. Κύρια αποστολή του είναι η γονιμοποίηση της βασίλισσας και ζει το πολύ 2 μήνες.
Η εργάτρια είναι το μικρότερο σε μέγεθος άτομο του μελισσιού και ζει το πολύ 45 μέρες ενώ το χειμώνα μέχρι και 6 μήνες κύρια αποστολή της , είναι η ενασχόληση με όλες τις εργασίες του μελισσιού, εξού και το όνομά της
Η Βασσίλισα είναι το πιο μεγαλόσωμο άτομο του μελισσιού. Το κεντρί της το χρησιμοποιεί για να σκοτώσει τις αδελφές της βασίλισσες και σχεδόν ποτέ εναντίον του ανθρώπου. Η βασίλισσα ζει 3-5 χρόνια Πετά έξω απ’ αυτή μόνο δύο φορές στη ζωή της , μια για να γονιμοποιηθεί και μία για να σμηνουργήσει. Κύρια αποστολή της είναι η ωοτοκία και η διοίκηση του μελισσιού.
ΦΥΛΕΣ ΜΕΛΙΣΣΩΝ
Μέλισσες ορχιδέες. Οι μέλισσες Euglossine, οι οποίες και αποκαλούνται “μέλισσες ορχιδέες”, ζουν σχεδόν αποκλειστικά στην Νότια Αμερική και διαφέρουν κατά πολύ από τις μέλισσες που μας έρχονται στο μυαλό. είναι έντονα χρωματισμένα με μεταλλικά χρώματα. Οι περισσότερες είναι μοναχικές και δεν δημιουργούν κυψέλες με την παραδοσιακή έννοια.
Apis ligustica Αυτή η ιταλική φυλή προέρχεται από τη Βόρεια Ιταλία για βασιλοτροφια, είναι η ποιο όμορφη από όλες τις ράτσες.Η Λιγκούστικα είναι ασυναγώνιστη σε μεγάλες μελιτωφορίες.
Caucasica (Apis mellifera caucasica) καυκάσια. Είναι μαύρη γκρι με ελάχιστες κίτρινες ζώνες. Έχει την μεγαλύτερη προβοσκίδα από όλες τις φυλές φτάνει έως και τα 7.7 χιλιοστά και έτσι συλλέγει νέκταρ από νομές που οι άλλες φυλές δυσκολεύονται κάνει μεγάλους πληθυσμούς συλλέγει πολύ πρόπολη και είναι πολύ ευαίσθητη στη νοσεμίαση. Η Καυκάσια είναι κατάλληλη για όψιμες ανθοφορίες. Είναι μαύρη και φέρει γκρίζο χνούδι στην πλάτη και στον θώρακα.
Carnica (Apis mellifera carnica) ΚΑΡΝΙΟΛΙΚΗ. Σκουρόχρωμη μέλισσα είναι η ποιό ήρεμη μέλισσα από όλες τις φυλές ξεχειμωνιάζει με μικρούς πληθυσμούς άρα μικρή κατανάλωση τροφών. Μεγάλη αντοχή σε ασθένειες γόνου δεν χτίζει εύκολα κηρήθρες και δυσκολεύεται στις μεγάλες θερμοκρασίες ενώ η προβοσκίδα της φτάνει τα 6.8 χιλιοστά. Η κάρνικα είναι ιδανική για πρώιμες ανθοφορίες.
Χαρακτηριστικό της ειναι οτι δεν κοκκινίζει και αυτή όπως και η macedonica(Apis mellifera macedonica) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ. Μοιάζει πολύ με την καρνιολικη ο χρωματισμός της είναι αυτής σκούρος και η προβοσκίδα της φτάνει τα 6.7 χιλιοστά. Είναι ήρεμη και ήσυχη θεωρείται η ποιό ευγενική μέλισσα συλλεγει σε μακρινές αποστάσεις μεγάλη τάση για σμηνουργία μεγάλες ποσότητες προπολης είναι ευαίσθητη στη νοσεμιακή και αυτή. Η μακεδονική σμηνουργεί πάρα πολύ και αυτό είναι ίσως αποτέλεσμα που οφείλεται στην από αιώνες εκτροφή της σε κοφίνια. Χαρακτηριστικό της ειναι οτι δεν κοκκινίζει καθόλου, και ούτε φέρει κανένα κόκκινο δαχτυλίδι.
Cekropia (Apis mellifera cekropia) ΚΕΚΡΟΠΙΑ. Η κεκρόπια μέλισσα είναι η αρχαιότερη στον ελληνικό χώρο απαντάται στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας προς βορρά έως Ιωάννινα και Καλαμπακα προς νότο στην Στερεά Ελλάδα Πελοπόννησο και νησιά Σαρωνικού. Είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος από όλες τις φυλές. Είναι λεπτή με σκούρο χρώμα πυκνό τρίχωμα και προβοσκίδα που φτάνει τα 6.8 χιλιοστά. Είναι σχετικά επιθετική και έχει μεγάλες αντοχές στο χειμώνα. Καλή παραγωγή μελιού και δεν προσβάλλεται εύκολα από ασθένειες γόνου.
Η κεκρόπια είναι πολύ ανθεκτική στις ασθένειες και δεν σμηνουργεί εύκολα. Η κεκρόπια είναι η φυλή που υπήρχε παλιά στο μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας, αυθεντική ελληνική φυλή δηλαδή μαζί με την Μακεδονική. Η αρχή του τέλους της αυτόχθονης φυλής έγινε όταν προσπάθησαν οι μελισσοκόμοι να βελτιώσουν την παραγωγή τους φέρνοντας νέες φυλές. Και το οριστικό τέλος μετά το σοκ της εμφάνισης της στον ελλαδικό χώρο και την καταστροφή των μελισσιών, μπήκαν κι άλλες φυλές με αποτέλεσμα να χαθούν μια για πάντα οι αυτόχθονες φυλές.
Γιατί ναι μεν μπορεί να ήταν η κεκρόπια η κύρια φυλή που υπήρχε στην Ελλάδα αλλά είχε προσαρμοστεί στο κλίμα και στον χώρο της Ελλάδας εδώ και χιλιάδες χρόνια με αποτέλεσμα να είναι πολύ σταθερή στις αποδόσεις της, ακόμα περισσότερο δηλαδή με την νέα κεκρόπια που ήρθε στην Ελλάδα μετά το 1981 όταν οι μελισσοκόμοι προσπάθησαν να ξαναφτιάξουν τα σμήνη τους.